Działalność nierejestrowana jest ciekawą alternatywą dla osób chcących dorobić do swojego budżetu, ale niezamierzających rejestrować działalności gospodarczej w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Warto podkreślić, że pomimo posiadania przez działalność nierejestrowaną wszelkich cech działalności gospodarczej, jeśli uzyskane przychody nie przekroczą w żadnym miesiącu 75 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę, wówczas nie jest ona traktowana jak działalność gospodarcza, co niesie ze sobą wiele uproszczeń dla osób chcących skorzystać z tego typu rozwiązania.
Kilka słów o działalności bez rejestracji
Aby podejmowane przez osobę fizyczną czynności mogły być traktowane jak działalność nierejestrowana, muszą być spełnione poniższe warunki:
- miesięczne przychody z tej działalności nie mogą przekroczyć ustawowego limitu w wysokości 75 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia w danym roku podatkowym,
- w okresie ostatnich 60 miesięcy (5 lat) osoba prowadząca działalność nierejestrowaną nie może prowadzić działalności gospodarczej (zawieszenie działalności gospodarczej jest traktowane na równi z jej niewykonywaniem).
Do limitu przychodów wlicza się przychody należne, nawet jeśli nie zostały jeszcze otrzymane, tzn. że został już wydany towar lub wykonana została usługa, ale klient (odbiorca) nie dokonał jeszcze płatności za ten towar lub usługę.
Limit przychodów w 2024 r. zmieniał się dwukrotnie z uwagi na zmianę minimalnego wynagrodzenia. Od 1 lipca limit ten wynosi 3225 zł. Oznacza to, że jeśli przychody nie przekroczą tej kwoty, osoba wykonująca czynności w ramach działalności nie ma obowiązku rejestrowania działalności gospodarczej.
Uproszczenia związane z działalnością nierejestrowaną
- brak konieczności rejestracji działalności w CEIDG, Głównym Urzędzie Statystycznym (REGON) oraz urzędzie skarbowym,
- brak obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne z tytułu działalności gospodarczej,
- brak obowiązku prowadzenia księgowości – konieczne jest jedynie prowadzenie uproszczonej ewidencji sprzedaży w celu ustalenia wysokości przychodu w poszczególnych miesiącach,
- brak obowiązku odprowadzania comiesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych – rozliczenie następuje w zeznaniu rocznym,
- brak obowiązku rejestracji jako podatnik VAT – wyjątkiem jest sytuacja, gdy będą sprzedawane towary lub świadczone usługi, które są wyłączone ze zwolnienia podmiotowego w podatku od towarów i usług.
Obowiązki osób prowadzących działalność nierejestrowaną
Do obowiązków osób, które podejmują się prowadzenia działalności nierejestrowanej należą przede wszystkim:
- prowadzenie uproszczonej ewidencji sprzedaży,
- przestrzeganie praw konsumenta – w tym m. in. prawa do odstąpienia w ciągu 14 dni od umowy zawartej na odległość oraz realizacja obowiązków związanych np. z reklamacją,
- wystawianie rachunków lub faktur na żądanie nabywców,
- rozliczanie dochodów (czyli przychody – koszty) z prowadzonej działalności nierejestrowanej w rocznym zeznaniu PIT-36 – podatek od takich dochodów oblicza się według skali podatkowej, nie ma tu możliwości wyboru innej formy opodatkowania.
Rozliczenie podatkowe z tytułu działalności nierejestrowanej
Rozliczenie dochodów z działalności nierejestrowanej następuje w rocznym zeznaniu PIT-36 składanym do 30 kwietnia roku następującego po roku, w którym zostały osiągnięte dochody. Zeznanie to zawiera rubrykę „działalność nierejestrowana”, w której należy wykazać przychód, koszty, dochód oraz podatek należny z tego tytułu.
WAŻNE: Dla celów podatku dochodowego bierze się pod uwagę kwoty otrzymane, czyli zapłacone przez klientów za towary lub usługi.
Przychody z działalności nierejestrowanej nie wykluczają wspólnego rozliczenia małżonków.
Do wyliczenia dochodu z działalności bierze się pod uwagę również poniesione w roku podatkowym koszty, np. zakup materiałów do produkcji towarów czy koszty zużytej energii. Koszty muszą być udokumentowane, dlatego konieczne jest przechowywanie dowodów zakupów i innych poniesionych kosztów związanych z tą działalnością.
Podstawa prawna:
