24 marca 2024 r. wejdą w życie nowe przepisy, istotne z punktu widzenia stosowania przez organy podatkowe (w tym wójtów/burmistrzów/prezydentów miast) ulg podatkowych. Chodzi o „automatyczną” utratę mocy wiążącej decyzji wydanych przez organy samorządowe w przypadku, kiedy podatnik nie realizuje warunków spłaty ratalnej czy spłaty odroczonych należności. Warto już teraz poznać nowe mechanizmy prawne, które każdy organ będzie zobowiązany stosować w najbliższej przyszłości.
Sygnalizowane zmiany mają związek z ustawą z 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz niektórych innych ustaw, która to z kolei nowelizuje Ordynację podatkową poprzez dodanie nowej jednostki redakcyjnej – art. 67da. Nowy przepis znajduje zastosowanie do odroczonych lub rozłożonych na raty:
- należności płatników lub inkasentów,
- odsetek od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek,
- należności przypadających od spadkobierców podatnika lub płatnika oraz osób trzecich.
W razie niedotrzymania terminu płatności odroczonego podatku lub zaległości podatkowej (albo terminu płatności którejkolwiek z rat, na jakie został rozłożony podatek lub zaległość podatkowa), z mocy prawa wygaśnie decyzja o:
- odroczeniu terminu płatności podatku lub zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę – w całości,
- rozłożeniu na raty zapłaty podatku lub zaległości podatkowej – w części dotyczącej raty niezapłaconej w terminie płatności.
W razie niedotrzymania terminu płatności większej ilości rat, decyzja wygasa w zakresie wszystkich niezapłaconych rat.
Ustanowienie skutków bierności podatnika
Nowelizacja ustawy w istocie rzeczy uzupełnia mechanizm stosowania ulg w spłacie podatków/zaległości podatkowych, który funkcjonuje w Ordynacji podatkowej od wielu lat. Dla przypomnienia, organ podatkowy, na wniosek podatnika, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może:
- odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę podatku na raty,
- odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę,
- umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną.
Co do zasady ustawodawca odgórnie wprowadził skutki związane z biernością podatnika, który nie realizuje warunków udzielonej mu przez organ podatkowy ulgi. Skutkiem owej bierności będzie wygaśnięcie decyzji w części lub w całości, w zależności od ilości niezapłaconych w terminie rat podatku. Przy odroczeniu terminu płatności podatku (zaległości podatkowej) decyzje będą wygasać w całości.
Takie mechanizmy prawne niewątpliwie usprawnią funkcjonowanie organów podatkowych, w tym tych samorządowych, bowiem organy podatkowe właściwe w zakresie podatków lokalnych rozpatrują rokrocznie wiele wniosków podatników, choćby dotyczących podatku od nieruchomości, podatku od środków transportowych czy podatku rolnego. Nowe przepisy Ordynacji podatkowej mają więc bardzo istotne znaczenie w kontekście stosowania przepisów podatkowych przez organy podatkowe w strukturze samorządowej. Wskazane jest zatem, aby organy te w sposób wnikliwy zapoznały się z zakresem zmian, które już niebawem wejdą w życie.
Podstawa prawna:
