Jedną z ulg podatkowych, jaką podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych mogą zastosować w rocznym rozliczeniu podatkowym jest tzw. ulga B+R, czyli ulga na działalność badawczo–rozwojową. Ulga polega na odliczeniu od podstawy opodatkowania części kosztów uzyskania przychodów poniesionych na tę działalność. Kto i na jakich zasadach może z niej skorzystać?
Warunki do skorzystania z ulgi B+R
Podstawowymi warunkami, które podatnik musi spełnić, aby móc skorzystać z ulgi badawczo–rozwojowej jest:
prowadzenie działalności gospodarczej opodatkowanej skalą podatkową lub podatkiem liniowym (19 proc.),
prowadzenie działalności badawczo–rozwojowej.
Ponadto podatnik musi ponieść koszty kwalifikowane, które będą odliczane w ramach ulgi – oznacza to, że koszty zostaną ujęte od podatku dochodowego dwa razy – po raz pierwszy jako koszty uzyskania przychodu w trakcie roku w momencie ich poniesienia, natomiast drugi raz – w momencie dokonywania rocznego rozliczenia, podczas odliczenia od podstawy opodatkowania.
Jakie koszty podlegają odliczeniu w ramach ulgi?
Katalog kosztów kwalifikowanych zawiera ustawa o PIT – do najważniejszych z nich można zaliczyć:
wynagrodzenia z tytułu umów o pracę, zlecenie czy o dzieło oraz wynikające z nich składki na ubezpieczenia społeczne, w części związanej z prowadzoną działalnością badawczo–rozwojową,
wydatki na ekspertyzy, opinie, usługi doradcze świadczone lub wykonywane na podstawie umowy przez uprawnione podmioty, a także na nabycie od tych podmiotów wyników prowadzonych przez nie badań naukowych, na potrzeby działalności badawczo–rozwojowej,
wydatki na nabycie sprzętu specjalistycznego niebędącego środkiem trwałym oraz materiałów i surowców na potrzeby prowadzonej działalności badawczo–rozwojowej,
wydatki poniesione na uzyskanie i utrzymanie patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy, prawa z rejestracji wzoru przemysłowego jak np. przygotowanie dokumentacji, potrzebne zgłoszenia czy opłaty związane z odnowieniem, utrzymaniem, tłumaczeniem,
odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w prowadzonej działalności badawczo–rozwojowej, z wyłączeniem samochodów osobowych oraz budowli, budynków i lokali, które nie są odrębną własnością (uwaga: podatnik posiadający status centrum badawczo– rozwojowego może zaliczać do kosztów kwalifikowanych odpisy amortyzacyjne od budynków, budowli i lokali, które stanowią odrębną własność i są wykorzystywane do działalności B+R).
W jaki sposób i od czego odliczyć ulgę?
Ulgę badawczo–rozwojową stosuje się poprzez odliczenie od dochodu kosztów kwalifikowanych, które wcześniej już były zaliczone do kosztów uzyskania przychodu. Odliczenia dokonuje się w roku podatkowym, w którym zostały poniesione określone wydatki.
W przypadku, gdy w danym roku podatkowym dochód podatnika nie jest wystarczający do odliczenia całości poniesionych wydatków, możliwe jest ich odliczenie w ramach ulgi B+R przez sześć kolejno po sobie następujących latach podatkowych bezpośrednio po roku, w którym podatnik skorzystał lub miał prawo skorzystać z odliczenia.
Wysokość odliczenia
Wysokość odliczenia w ramach ulgi B+R co do zasady wynosi 100 proc. poniesionych kosztów kwalifikowanych.
Wyjątkiem są podatnicy posiadający status centrum badawczo–rozwojowego, będący mikro, małymi lub średnimi przedsiębiorcami – tacy podatnicy mają prawo do odliczenia 200 proc. kosztów kwalifikowanych. Centrum badawczo–rozwojowe, niebędące wyżej wymienionym przedsiębiorcą, ma prawo odliczyć 200 proc. kosztów kwalifikowanych innych niż koszty uzyskania i utrzymania patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy lub prawa z rejestracji wzoru przemysłowego.
Jakie dokumenty powinien posiadać podatnik i jak ujmować księgowo prawo do ulgi?
Aby móc skorzystać z ulgi, podatnik powinien posiadać dokumenty potwierdzające poniesienie określonych wydatków spełniających definicję kosztów kwalifikowanych. Najczęściej będą to faktury bądź rachunki stanowiące podstawę do ujęcia wydatku jako kosztu uzyskania przychodu w trakcie roku podatkowego.
W przypadku podatników prowadzących KPiR – takie wydatki podlegają wyszczególnieniu dodatkowo w kolumnie 16 podatkowej księgi przychodów i rozchodów. W kolumnie tej wpisuje się wszystkie koszty poniesione na działalność B+R, niezależnie od tego, ile z nich podatnik odliczy w rocznym zeznaniu od podstawy opodatkowania.
W księgach rachunkowych zasadne jest założenie odpowiednich kont, na których będą ewidencjonowane koszty działalności badawczo–rozwojowej.
Koszty działalności B+R podatnik wykazuje w rocznym zeznaniu (PIT-36 lub PIT-36L, w zależności od wybranej formy opodatkowania), dołączając załącznik PIT/BR.
Podstawa prawna:
art. 24a ust. 1b, art. 26e, art. 26g ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2024 r., poz. 226)
