Pracownicy, którzy będą pracować przy obsłudze nadchodzących wyborów samorządowych jak i wyborów do Parlamentu Europejskiego mają prawo do dni wolnych od pracy – płatnych i niepłatnych. Dni płatne ze środków pracodawcy mogą być aż trzy w związku z jednymi wyborami.
Zgodnie z art. 154 par. 4 kodeksu wyborczego, członkowi obwodowej lub terytorialnej komisji wyborczej w związku z wykonywaniem zadań przysługuje:
zwolnienie od pracy na dzień głosowania oraz liczenia głosów, a także na dzień następujący po dniu, w którym zakończono liczenie głosów, z zachowaniem prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy, w tym z zachowaniem prawa do wynagrodzenia,
do 5 dni zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy, z wyjątkiem prawa do wynagrodzenia.
Mamy tutaj dwa odrębne, niewykluczające się nawzajem uprawnienia. Pierwsze z nich obejmuje zwolnienie wprost związane z obsługą samego głosowania oraz liczeniem głosów. Drugie nie jest zwolnieniem celowym – nie połączono tego prawa z podejmowaniem konkretnych czynności. Pozostawać powinno jednak w związku z realizacją zadań członka komisji.
Przykład: Może to być udział w szkoleniach dla członków komisji. Prawo do wolnego nie przysługuje już jednak na wypoczynek po wyborach.
Które dni są wolne?
Pierwsze ze zwolnień nie jest wprost limitowane poprzez przypisanie do niego konkretnej liczby dni. Przysługuje:
na dzień wyborów oraz dzień liczenia głosów,
dzień bezpośrednio następujący po dniu, w którym zakończono liczenie głosów.
Dzień wyborów samorządowych to 7 kwietnia 2024r. – niedziela, dla wielu pracowników dzień wolny od pracy. Jednak tym zatrudnionym, którzy są członkami komisji i których rozkład czasu pracy przewiduje pracę w tym dniu przysługuje dzień wolny.
Ważne: Pracownik, którego rozkład czasu pracy nie przewiduje pracy w niedzielę 7 kwietnia nie ma prawa do innego dnia wolnego w związku z pracą w tym dniu w komisji.
Drugim dniem wolnym przy wyborach samorządowych będzie poniedziałek 8 kwietnia 2024r. Jeżeli liczenie głosów w danej komisji zakończy się w niedzielę kalendarzową, na poniedziałku wyczerpie się uprawnienie. Jeżeli jednak liczenie głosów zakończy się już w poniedziałek kalendarzowy (nawet nieznacznie po północy), to w tym dniu nastąpi zakończenie liczenia głosów. Dniem zaś następującym po dniu zakończenia liczenia głosów będzie w takiej sytuacji wtorek 9 kwietnia 2024r., który także będzie dniem wolnym od pracy, objętym prawem do płatnego zwolnienia.
Zachowanie uprawień ze stosunku pracy
W obu przypadkach pracownik zachowuje za czas zwolnień prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy. Członkowie komisji mają zatem prawo do świadczeń z ubezpieczeń społecznych w razie sytuacji zaistniałych w trakcie tych dni wolnych. Wolne są w pełni zaliczane do okresu zatrudnienia. Poza tym wolne na dzień głosowania, liczenia głosów i dzień następny jest płatne ze środków pracodawcy – pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, wypłacone wynagrodzenie nie podlega zaś żadnej refundacji (czyli obciąża budżet pracodawcy).
Informacja dla pracodawcy wraz z potwierdzeniem
W razie zamiaru korzystania z wymienionych zwolnień członkowie obwodowej lub terytorialnej komisji wyborczej są obowiązani, co najmniej na 3 dni przed przewidywanym terminem nieobecności w pracy, uprzedzić (w formie pisemnej) pracodawcę o przyczynie i przewidywanym okresie nieobecności w pracy, a następnie, nie później niż następnego dnia po upływie okresu nieobecności w pracy, dostarczyć pracodawcy zaświadczenie usprawiedliwiające nieobecność w pracy wykonywaniem zadań komisji.
Zaświadczenie, powinno zawierać:
imię i nazwisko osoby wchodzącej w skład komisji obwodowej,
wskazanie podstawy prawnej zwolnienia od pracy,
przyczynę i czas nieobecności w pracy.
Zaświadczenie opatrzone pieczęcią obwodowej lub terytorialnej komisji wyborczej podpisuje przewodniczący danej komisji, a dla przewodniczącego komisji – jego zastępca. Sporządzane jest w dwóch egzemplarzach, z których jeden otrzymuje zainteresowany członek komisji, a drugi pozostaje w dokumentacji komisji.
Podstawa prawna:
art. 154 ustawy z 5 stycznia 2011r. – Kodeks wyborczy (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r., poz. 2408)
