Z dniem 26 kwietnia 2023 roku w życie weszły zmiany w kodeksie pracy. Jest to ważne dla każdego, kto jest zatrudniony lub planuje podjęcie pracy w najbliższym czasie. Dlatego warto przyjrzeć się tym nowym przepisom i zrozumieć, jak mogą wpływać na warunki zatrudnienia. Oto najważniejsze informacje, których powinieneś być świadomy.
Umowy o pracę i zatrudnienie
Przepisy dotyczące umów o pracę i zatrudnienia zostały zmienione, wprowadzając nowe zasady i uregulowania. Warto zapoznać się z poniższymi kwestiami:
Umowa na okres próbny
Zgodnie z nowymi przepisami, umowa na okres próbny może być zawarta maksymalnie na trzy miesiące. Istnieją jednak ograniczenia czasowe zależne od rodzaju umowy, na przykład: maksymalnie na 1 miesiąc w przypadku umowy na czas określony krótszy niż 6 miesięcy lub maksymalnie na 2 miesiące w przypadku umowy na czas określony wynoszący co najmniej 6 miesięcy i krótszy niż 12 miesięcy. Strony umowy mogą jednokrotnie wydłużyć okres próbny o nie więcej niż 1 miesiąc, jeśli jest to uzasadnione rodzajem pracy.
Umowa na czas określony
Wprowadzono obowiązek uzasadnienia wypowiedzenia umowy przez pracodawcę. Dodatkowo pracodawca ma obowiązek skonsultować zamiar wypowiedzenia umowy z reprezentującą pracownika organizacją związkową.
Informacja o warunkach zatrudnienia
Pracodawca ma obowiązek przekazać informację o warunkach zatrudnienia pracownikowi w terminie 7 dni od dnia rozpoczęcia pracy. Informacja ta może być przekazana w formie papierowej lub elektronicznej. Rozszerzono zakres treści informacji, które muszą być przekazane. Pracodawca musi również poinformować pracownika, nie później niż w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia pracy, o nazwie instytucji zabezpieczenia społecznego, do której wpływają składki na ubezpieczenia społeczne związane ze stosunkiem pracy.
Praca za granicą i podróże służbowe: Informacje dla pracowników
Przed wyjazdem pracownika do pracy za granicą lub w celu wykonania zadania służbowego poza granicami kraju na okres dłuższy niż cztery kolejne tygodnie, pracodawca jest zobowiązany przekazać mu szczegółowe informacje. Niezależnie od informacji dotyczących warunków zatrudnienia, pracodawca powinien dostarczyć pracownikowi informacje dotyczące czasu wykonywania pracy w innym państwie oraz warunków pracy (szczegóły znajdują się w art. 29(1) k.p.).
Nowe uregulowania dotyczące urlopu opiekuńczego i zwolnienia z powodu siły wyższej
Urlop opiekuńczy
Pracownik ma prawo do pięciodniowego urlopu opiekuńczego w ciągu roku kalendarzowego, w celu zapewnienia opieki lub wsparcia osobie z rodziny, lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która ze względów medycznych wymaga opieki lub wsparcia. Urlop ten jest niepłatny i udzielany na wniosek pracownika, który powinien być złożony w formie pisemnej lub elektronicznej z co najmniej jednodniowym wyprzedzeniem. Okres urlopu opiekuńczego wlicza się do okresu, od którego zależą uprawnienia pracownicze.
Zwolnienie z powodu siły wyższej
Pracownik ma prawo do dwudniowego lub szesnastogodzinnego zwolnienia od pracy w ciągu roku kalendarzowego w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą, lub wypadkiem, jeśli natychmiastowa obecność pracownika jest niezbędna. W czasie tego zwolnienia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy wynagrodzenia. Pracownik dokonuje wyboru sposobu korzystania ze zwolnienia w pierwszym wniosku złożonym w danym roku kalendarzowym, a wybór jest wiążący. Wniosek o zwolnienie powinien być zgłoszony przez pracownika najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia.
Zmiany w czasie pracy
Nastąpiło zwiększenie ilości przerw w pracy zgodnie z artykułem 134 k.p. Przy ustalaniu przerw w pracy uwzględnia się dobowy wymiar czasu pracy pracownika. Jeśli wymiar ten wynosi co najmniej 6 godzin, pracownik ma prawo do przerwy trwającej co najmniej 15 minut. Jeśli wymiar czasu pracy przekracza 9 godzin, pracownik ma prawo do dodatkowej przerwy trwającej co najmniej 15 minut.
Natomiast jeśli wymiar czasu pracy przekracza 16 godzin, pracownik ma prawo do kolejnej przerwy trwającej co najmniej 15 minut. Ponadto zgodnie z nowym artykułem 94(13) k.p., jeśli pracodawca jest zobowiązany do przeprowadzenia szkoleń pracowników w celu wykonywania określonego rodzaju pracy lub pracy na określonym stanowisku na podstawie układu zbiorowego pracy, regulaminu lub umowy o pracę, szkolenia te odbywają się na koszt pracodawcy i, jeśli to możliwe, w godzinach pracy pracownika. Czas szkolenia poza normalnymi godzinami pracy pracownika wlicza się do czasu pracy.
Należy również zauważyć, że pracownik wychowujący dziecko do ukończenia 8. roku życia nie może być zatrudniany w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w systemie przerywanego czasu pracy oraz poza stałym miejscem pracy bez jego zgody.
